عمل تیروئیدکتومی چیست؟

جراحی تیروئید یا تیروئیدکتومی نوعی جراحی است که در طی آن بخشی یا تمام غده تیروئید از بدن برداشته می‌شود. این عمل معمولاً زمانی انجام می‌شود که بیماری‌های تیروئید مانند سرطان تیروئید ، گواتر، هیپرتیروئیدیسم یا غده‌های تیروئیدی که باعث ایجاد علائم مشکل‌ساز می‌شوند، وجود داشته باشند. این جراحی می‌تواند به صورت سرپایی یا با بستری کوتاه‌مدت در بیمارستان انجام شود. در ادامه مطلب به توضیح پیرامون جراحی تیروئید می پردازیم.

شما عزیزان میتوانید سوالات خود در مورد جراحی تیروئید یا عمل تیروئیدکتومی را در پایان این مطلب از دکتر کیوان آقازاده بپرسید.

انواع تیروئیدکتومی

دو نوع اصلی تیروئیدکتومی وجود دارد: تیروئیدکتومی جزئی و تیروئیدکتومی کامل.

به نقل از nhs

all of your thyroid removed (total thyroidectomy)

part of your thyroid removed (partial thyroidectomy or lobectomy)

تیروئیدکتومی جزئی:

در تیروئیدکتومی جزئی، فقط بخشی از غده تیروئید برداشته می‌شود. این عمل به نام‌های دیگری نیز شناخته می‌شود:

1. لوبکتومی: برداشتن یک لوب (بخش) از دو لوب تیروئید.

2. ایستمکتومی: در صورتی که تیروئیدکتومی جزئی شامل برداشتن قسمت ایستموس باشد که بین دو لوب غده تیروئید قرار دارد.

این نوع عمل ممکن است زمانی انتخاب شود که بیماری خاصی تنها یک لوب از غده تیروئید را درگیر کرده باشد.

تیروئیدکتومی کامل:

در تیروئیدکتومی کامل، کل غده تیروئید برداشته می‌شود. این عمل معمولاً زمانی انجام می‌شود که سرطان وجود داشته باشد یا احتمال دهیم که می‌تواند در هر دو لوب غده تیروئید یا تمام غده پخش شود. پس از تیروئیدکتومی کامل، بیمار معمولاً ملزم به مصرف داروهای جایگزین هورمون تیروئید برای مدت زندگی خود خواهد بود.در ادامه مطلب به توضیح پیرامون جراحی تیروئید می پردازیم.

نکته مهم

پس از هر دو نوع جراحی تیروئیدکتومی، بیماران زیر نظر پزشک معالج باید به صورت دوره‌ای برای پیگیری وضعیت‌شان از جمله بررسی میزان هورمون‌های تیروئیدی و آنتی‌بادی‌ها، مورد آزمایش قرار گیرند. این کار به منظور تضمین کنترل مناسب سطوح هورمونی و پیشگیری از عود بیماری است. علاوه بر این، باید هر گونه علائم جدید را به سرعت گزارش دهند تا در صورت نیاز، اقدامات درمانی بیشتری صورت گیرد.

علت انجام عمل تیروئیدکتومی

چندین دلیل بالینی می‌تواند موجب نیاز به انجام عمل تیروئیدکتومی شود، از جمله:

1. سرطان تیروئید: جراحی معمول‌ترین روش درمان برای اکثر انواع سرطان تیروئید است و اغلب تیروئیدکتومی کامل پیشنهاد می‌شود تا همه‌ی بافت‌های ممکن سرطانی برداشته شوند.

2. بزرگ شدن غیرعادی تیروئید (گواتر): گواتر می‌تواند به قدری بزرگ شود که باعث ایجاد مشکلات در بلع یا تنفس شود. در این موارد، تیروئیدکتومی می‌تواند به کاهش این علائم کمک کند.

3. پرکاری تیروئید (hyperthyroidism): اگر این حالت با داروها یا درمان با ید رادیواکتیو قابل کنترل نباشد، تیروئیدکتومی می‌تواند یک گزینه درمانی باشد.

4. وجود توده در تیروئید: بیوپسی ممکن است نشان دهد توده‌ای در تیروئید خوش‌خیم است یا بدخیم. حتی اگر توده خوش‌خیم باشد، اگر بزرگ باشد یا علائمی ایجاد کند، ممکن است جراحی لازم باشد.در ادامه مطلب به توضیح پیرامون جراحی تیروئید می پردازیم.

نحوه انجام عمل تیروئیدکتومی

تیروئیدکتومی توسط جراح متخصص انجام می‌شود و ممکن است به این ترتیب باشد:

1. آمادگی: قبل از عمل، بیمار معمولاً آزمایش‌های پزشکی مختلفی از جمله آزمایش خون و تصویربرداری مثل سونوگرافی تیروئید را انجام می‌دهد.

2. بی‌حسی: تیروئیدکتومی معمولاً تحت بیهوشی عمومی انجام می‌گیرد، که به این معناست که بیمار هیچ دردی را حس نمی‌کند و بیدار نیست.

3. برش: جراح یک برش در پایین گردن ایجاد می‌کند تا به تیروئید دسترسی پیدا کند.

4. برداشتن بافت: بنا به نوع تیروئیدکتومی (جزئی یا کامل)، جراح یک لوب تیروئید، بخشی از آن، یا کل غده را برداشته و گاهی اوقات گره‌های لنفاوی نزدیک غده تیروئید را نیز از بین می‌برد.

5. پایان عمل: جراح برش‌ها را با بخیه می‌بندد و بیمار برای بازیابی به بخش مراقبت‌های پس از عمل فرستاده می‌شود.

در ادامه مطلب به توضیح پیرامون جراحی تیروئید می پردازیم.

دوران نقاهت پس از جراحی تیروئیدکتومی

پس از جراحی تیروئیدکتومی، دوران نقاهت معمولی می‌تواند چندین هفته به طول انجامد. درست بعد از عمل، بیمار ممکن است درد و تورم در ناحیه جراحی تجربه کند. برخی نکات دوران نقاهت عبارت‌اند از:

- استفاده از داروهای مسکن برای کنترل درد.

- محدودیت‌های موقت در رژیم غذایی و فعالیت فیزیکی.

- پیگیری برای بررسی بخیه‌ها و برداشتن آن‌ها توسط پزشک.

- شروع داروهای جایگزین هورمون تیروئید، اگر کل تیروئید برداشته شده باشد.

تفاوت عمل تیروئیدکتومی با پاراتیروئیدکتومی

تیروئیدکتومی برداشتن بخشی یا تمامی غده تیروئید را شامل می‌شود، در حالی که پاراتیروئیدکتومی مربوط به برداشتن یک یا چند از چهار غده پاراتیروئید است که پشت غده تیروئید قرار دارند و مسئول تنظیم سطوح کلسیم خون هستند. علل پاراتیروئیدکتومی شامل بیماری‌هایی مانند هیپرپاراتیروئیدیسم است.

عوارض جراحی تیروئیدکتومی

مانند هر جراحی دیگری، تیروئیدکتومی نیز می‌تواند موجب عوارض شود، که شامل است:

- خطر عفونت.

- خونریزی.

- آسیب به اعصاب صوتی که می‌تواند موجب تغییر در صدا شود.

- مشکلات مربوط به کم‌کاری تیروئید اگر داروهای جایگزین به درستی تجویز نشوند.

- هیپوکلسمی، یعنی کاهش سطوح کلسیم خون، اگر غده‌های پاراتیروئید دیگر به خوبی کار نکنند.

پرسش و پاسخ جراحی تیروئید

پرسش ۱: چقدر بعد از جراحی تیروئید یا تیروئیدکتومی می‌توانم به کار برگردم؟

پاسخ: بسته به دامنه جراحی و نوع شغل، ممکن است یک تا سه هفته قبل از بازگشت به کار زمان نیاز باشد.

پرسش ۲: آیا بعد از جراحی تیروئید یا تیروئیدکتومی باید رژیم غذایی خاصی دنبال کنم؟

پاسخ: به طور کلی، بیمار می‌تواند به تدریج به رژیم غذایی عادی خود بازگردد، اما در صورتی که سطوح کلسیم پایین باشند، ممکن است نیاز به تغییر رژیم غذایی داشته باشید.

پرسش ۳: آیا جراحی تیروئید یا تیروئیدکتومی به خودی خود علت کم کاری تیروئید است؟

پاسخ:بله، اگر کل غده تیروئید برداشته شود، کم‌کاری تیروئید نتیجه است و نیاز به مصرف هورمون جایگزین دارد.

پرسش ۴: آیا زخم جراحی تیروئید یا تیروئیدکتومی واضح خواهد بود؟

پاسخ: این به مهارت جراح و فردیت پاسخ بیمار به شفا بستگی دارد. برش‌ها معمولاً روی خطوط طبیعی و چین‌های پوست گردن ایجاد می‌شوند تا زخم کمتر قابل مشاهده باشد.

پرسش ۵: آیا عمل تیروئیدکتومی دردناک است؟

پاسخ: بیماران معمولاً پس از بیهوشی از درد اولیه شکایت دارند، اما درد معمولاً با داروهای مسکن قابل مدیریت است.

شما عزیزان میتوانید سوالات خود در مورد جراحی سرطان تیروئید یا عمل تیروئیدکتومی را در پایان این مطلب از دکتر کیوان آقازاده بپرسید.